จูฬกมฺมวิภงฺคสุตฺต

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ชานตา ปสฺสตา…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน จูฬกมฺมวิภงฺคสุตฺตํ กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สุภํ มาณวํ โตเทยฺยปุตฺตํ อารพฺภ ภาสิตํฯ สุโภ ภนฺเต มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ ‘‘โก นุ โข โภ โคตม เหตุ โก ปจฺจโย, เยน มนุสฺสานํเยว สตํ มนุสฺสภูตานํ ทิสฺสนฺติ หีนปฺปณีตตาฯ ทิสฺสนฺติ หิ โภ โคตม มนุสฺสา อปฺปายุกา, ทิสฺสนฺติ ทีฆายุกาฯ ทิสฺสนฺติ พวฺหาพาธา, ทิสฺสนฺติ อปฺปาพาธาฯ ทิสฺสนฺติ ทุพฺพณฺณา, ทิสฺสนฺติ วณฺณวนฺโตฯ ทิสฺสนฺติ อปฺเปสกฺขา, ทิสฺสนฺติ มเหสกฺขาฯ ทิสฺสนฺติ อปฺปโภคา, ทิสฺสนฺติ มหาโภคาฯ ทิสฺสนฺติ นีจกุลีนา, ทิสฺสนฺติ อุจฺจากุลีนาฯ ทิสฺสนฺติ ทุปฺปญฺญา, ทิสฺสนฺติ ปญฺญวนฺโตฯ โก นุ โข โภ โคตม เหตุ โก ปจฺจโย, เยน มนุสฺสานํเยว สตํ มนุสฺสภูตานํ ทิสฺสนฺติ หีนปฺปณีตตา’’ติ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ ทีฆายุกอปฺปายุกสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา ปาณาติปาตี โหติ, ลุทฺโท โลหิตปาณิ หตปหเต นิวิฏฺโฐ อทยาปนฺโน ปาณภูเตสูติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา อปฺปายุกทีฆายุกสํวตฺตนกานิ กมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ อปฺปาพาธพวฺหาพาธสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา สตฺตานํ วิเหฏฺฐกชาติโก โหติ ปาณินา วา เลฑฺฑุนาวา ทณฺเฑนวา สตฺเถน วาติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ อปฺปาพาธพวฺหาพาธสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ สุวณฺณทุพฺพณฺณสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา โกธโน โหติ อุปายาสพหุโล, อปฺปมฺปิ วุตฺโต สมาโน อภิสชฺชติ กุปฺปติ พฺยาปชฺชติ ปติฏฺฐิยติ, โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรตีติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ สุวณฺณทุพฺพณฺณสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ มเหสกฺข อปฺเปสกฺขสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา อิสฺสามนโก โหติ, ปรลาภสกฺการ ครุการ มานนวนฺทน ปูชาสุ อิสฺสติ อุปทุสฺสติ อิสฺสํ พนฺธตีติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ อปฺเปสกฺขมเหสกฺขสํวตฺตนกานิ กมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา มหาโภคอปฺปโภคสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา น ทาตา โหติ, สมณสฺส วา พฺราหฺมณสฺส วา อนฺนํ ปานํ วตฺตํ ยานํ มาลาคนฺธ วิเลปนํ เสยฺยวสถปทีเปยฺยนฺติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา มหาโภคอปฺปโภคสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ อุจฺจากุลีน นีจกุลีนสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา ถทฺโธ โหติ อติมานิ อภิวาเทตพฺพํ น อภิวาเทติ, ปจฺจุฏฺฐาตพฺพํ น ปจฺจุฏฺเฐติ, อาสนารหสฺส น อาสนํ เทติ, มคฺคารหสฺส น มคฺคํ เทติ, สกฺกาตพฺพํ น สกฺกโรติ, ครุกาตพฺพํ น ครุกโรติ, มาเนตพฺพํ มาเนติ, ปูเชตพฺพํ น ปูเชตีติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ อุจฺจากุลีน นีจกุลีนสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ มหาปญฺญทุปฺปญฺญสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

วิสฺสชฺชนา – อิธ มาณว เอกจฺโจ อิตฺถี วา ปุริโส วา สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา อุปสงฺกมิตฺวา น ปริปุจฺฉิตา โหติ ‘‘กิํ ภนฺเต กุสลํ, กิํ อกุสลํฯ กิํ สาวชฺชํ, กิํ อนวชฺชํฯ กิํ เสวิตพฺพํ, กิํ น เสวิตพฺพํฯ

กิํ เม กรียมานํ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขาย โหติ, กิํ วา ปน เม กรียมานํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขาย โหตี’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ภควตา สตฺตานํ มหาปญฺญทุปฺปญฺญสํวตฺตนกกมฺมานิ วิภชิตฺวา ปกาสิตานิฯ

อินฺทฺริยภาวนาสุ

ปุจฺฉา – อินฺทฺริยภาวนาสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – คชงฺคลายํ ภนฺเต อุตฺตรํ นาม มาณวํ ปาราสิวิยนฺเตวาสิํ อารพฺภ ภาสิตํ, อุตฺตโร ภนฺเต มาณโว ปาราสิวิยนฺเตวาสี ภควตา ปุฏฺโฐ ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘อิธ โภ โคตม จกฺขุนา รูปํ น ปสฺสติ, โสเตน สทฺทํ น สุณาติฯ เอวํ โข โภ โคตม เทเสติ ปาราสิวิโย พฺราหฺมโณ สาวกานํ อินฺทฺริยภาวน’’นฺติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ